AI көпіршігі жарылғаннан кейін қалай аман қалу керек

NQ100

Негізгі аймақ 25,400 -25,700

Buy: 25,700 (25,600 деңгейден кейін); нысана 25,900-29,950; StopLoss 25,600

Sell: 25,350 (Күшті теріс негізде); нысана 25,150-25,100; StopLoss 25,450

Бүгінде графикалық процессорлар жаңа қаржылық активтер класына айналды. AI көпіршігінің қаупі — жасанды интеллект компанияларының капитализациясы олардың нақты қаржылық нәтижелерінен және бизнесінің фундаменталдық құнынан алшақтап кетуінде.

AI жаңа спекулятивтік манияға айналып келеді, ал AI-қауіптің ең айқын барометрі — Nvidia акцияларының көтерілуі.

Компанияның AI-чиптерінің бағасы ондаған мың доллардан асып кетті, ал 2025 жылы BigTech-тің бұл секторға салатын жиынтық инвестициялары шамамен $400 млрд болады, 2029 жылға қарай $3 трлн-ға дейін өсуі болжануда.

• NVIDIA сияқты көшбасшылардың жетістігі домино әсерін тудырады: тіпті пайдасы жоқ компаниялар атауында AI сөзі бар болғаны үшін миллиардтаған капитализация алады.
• Қорлар мен индекстік өнімдер мұндай акцияларды автоматты түрде сатып алады, активтердің шамадан тыс бағалануын күшейтеді.
• Классикалық мультипликаторлар (P/E, P/S) 1999–2000 жылдардағы дотком көпіршігінің деңгейіне қайта оралды.

AI flash crash қаупі компаниялар мен tabыстардың дұрыс бағаланбауымен шектелмейді. AI-инвесторлар активтердің құнсыздануы қаншалықты қауіпті екенін ұмытып барады.

• Өнеркәсіптік жабдық немесе инфрақұрылымнан айырмашылығы, AI-чиптер — қызмет мерзімі 2–5 жыл ғана болатын қысқа өмірлі активтер.
• AI активтеріне арналған капиталдық шығындар тұрақты — бәсекеге қабілетті болу үшін чиптер мен бағдарламалық қамтылымды үнемі жаңарту қажет, бұл олардың инвестициялық құнын жояды.
• Электр қуатына қойылған шектеулер деректер орталықтарын салуды баяулатады, ескі чиптерді пайдалануды экономикалық мағынасыз етеді.
• Жеке кредиттік қорлар AI-процессорларды кепіл ретінде жиі қолдана бастады — тек Microsoft-тың өзі тәуекелі жоғары стартаптарға $60 млрд-тан астам осындай несие берген.
• OpenAI және Илон Масктың xAI жобалары үшін қарыз қаражат есебінен чиптерді жалға алу және сатып алу нарығы өсуде.
• AI активтерінің қалдық құны технологиялардың өзгеруіне, жаңа чип өндірісіне, қажетті шикізатқа қолжетімділікке немесе экспорттық тыйымдарға тәуелді — бұл факторлардың барлығы нашар болжанады.

Сондықтан Майкл Бьюрри, 2008 жылғы дағдарыста байлыққа жеткен инвестор, AI-акцияларға қарсы ірі қысқа позиция ашты.

Енді не болады?

AI индустриясы пайда әкелуден гөрі капиталды жылдам жағатын қарулану жарысына айналды.

Күтілген нәтиже болмаған кезде инвесторлар позицияларды жаппай жабады, тіпті ең мықты компаниялардың котировкаларын құлатады.

Бұрынғы дағдарыстарда ФРЖ банктерді құтқаратын, ал жаңа қаржылық архитектурада банк секторы басты мәселе болмауы мүмкін. Реттеушілерге бүкіл қаржы жүйесінің жұмысын қамтамасыз ететін AI инфрақұрылымын құтқаруға тура келуі ықтимал.

Сэм Алтман урядтың AI инфрақұрылымын $1 трлн сомасына сақтандыру идеясын ұсынуда, қазіргі қуаттардың өзі моральдық тұрғыдан ескіргеніне қарамастан. ФРЖ-ға AI компанияларының акцияларын сатып алуға, ал АҚШ үкіметіне нарықтың негізгі ойыншыларында үлес сатып алуға тура келуі ғажап емес — ал шағын компаниялар жай ғана жойылады.

Ақыл-ой хайпқа қарсы шығуға тырысып жатыр: жасанды интеллект сіз үшін шешім қабылдай бастағанға дейін, өз интеллектіңізді қолдануға әлі уақыт бар. Тәуекелдерді хедждеңіз, топтың соңынан ермеңіз және толық көпфакторлы талдаусыз инвестиция жасамаңыз.

AI нарығы күйреуді көтере алады — бірақ онда нағыз технология мен жай спекуляцияның айырмасын түсінетіндер ғана аман қалады.

Ал нақты құндылығы бар AI компанияларын қалай таңдауға болатынын келесі материалда айтамыз.

Сондықтан ақылмен әрекет етіп, босқа тәуекелге бармаймыз.

Баршаңызға пайда тілеймін!